Voor het onderzoek selecteerde de onderzoekster at random een onderzoeksgroep uit de Vlaamse bevolking.(273).  Uiteindelijk namen 174 personen deel aan het onderzoek.

Van de totale steekproef van 174 respondenten gaven 17 (9,8 %) personen aan dat ze op hun werk gepest werden.  Het gaat hier om de subjectieve inschatting van pesten.  Dit in tegenstelling tot het aantal personen dat beantwoordt aan Leymanns definitie van pesten op het werk.  Dat zijn er 63 (38,9 %).  24,4 % was ooit getuige van pesterijen op het werk en 19,2 % is op de hoogte van pesterijen binnen de organisatie waar ze tewerkgesteld zijn.  56,4 % beweert dat er naar hun weten niet gepest wordt op het werk.

Eén van de belangrijkste resultaten van het onderzoek is het significant verband tussen de leeftijd en al dan niet gepest worden op het werk.  Het grootst aantal gepesten (40 %) is ouder dan 55 jaar.  Binnen de leeftijdsgroep < 26 jaar wordt binnen de onderzoeksgroep niemand gepest op het werk.  Binnen de leeftijdscatego­rie van 46 tot en 55 jaar wordt 15 % van de respondenten gepest.

Ook de sector waarin men werkt heeft een significante relatie met al dan niet gepest worden op het werk.  Het grootst aantal gepesten werkt in de volgende sectoren: transport (42,9 %), maatschappelijke dienstverlening (40 %) en de schoonmaaksector (33,3 %).  Niemand van de gepesten is tewerkgesteld binnen de horeca of de gezondheidszorg.

Daarnaast was er geen significant verband tussen pesten op het werk enerzijds en anciënniteit, positie, werktijd, grootte van de organisatie of afdeling waarin men tewerkgesteld is anderzijds.

De respondenten hebben ook vragen over de pestkop beantwoord.  Uit de antwoor­den blijkt dat het om ongeveer evenveel mannen (52,9 %) als vrouwen (47,2 %) gaat.  41,2 % van deze pestkoppen situeert zich in de leeftijdscategorie 26-35 jaar.  52,9 % van alle pestkoppen bekleedt een functie, hoger dan die van de gepeste.  Opmerke­lijk is dat ze een hoge anciënniteit hebben: 29,4 % werkt tussen 10 en 20 jaar en 29,4 % werkt tussen 10 en 20 jaar en 29,4 % heeft een anciënniteit hoger dan 20 jaar.  35,3 % van de respondenten wordt door zijn of haar directe chef gepest.  Die directe chef is in dit onderzoek steeds een man.  Geen enkele vrouwelijke chef werd als pestkop gerapporteerd.

Ruim 3/4 (76,5 %) van de pesterijen duurt langer dan twee jaar (47,1 % 2-5 jaar, 29,4 % meer dan 5 jaar).  Bij 40 % van de ondervraagden die reeds meer dan 5 jaar gepest worden, rapporteerde 37,5 % dat dit bijna dagelijks gebeurt.  Alle respondenten die ongeveer een jaar gepest worden geven een frequentie van één keer per week aan.

·          Eindverhandeling van Carinne Schockaert aan de Katholieke Vlaamse Hogeschool Antwerpen: onderzoek bij het Vlaamse bedrijfsleven naar de ‘psychologische oorlogsvoering op de arbeidsplaats’.

Bij de personeelsleden van 161 Vlaamse bedrijven, komt roddelen duidelijk als meest gehanteerde vorm van pesten naar voor, gevolgd door verbale agressie of niet aflatende kritiek op iemands werk.  Sociale isolatie komt ook geregeld voor: iemand wordt voortdurend genegeerd en nooit in een gesprek of overleg betrokken. Dan zijn er nog de aanvallen op het privéleven of de overtuigingen van het slachtoffer. De minst voorkomende vorm van pesten is het louter fysiek geweld.

De persoonlijkheid van het slachtoffer heeft er weinig mee te maken, zowel zwakke als sterke persoonlijkheden worden gepest.  De oorzaak dient eerder gezocht te worden in het zondebokfenomeen (vroegere heksen- en jodenvervolging, huidige migranten).  Het is ook mogelijk dat het zich niet willen aanpassen aan de groep aan de oorzaak ligt.  Uit het onderzoek blijkt dat een kleine meerderheid van de slachtoffers mannen zijn (55,7 %), de pesters zijn vooral mannen (71,2 %).  Pesters zijn gemiddeld ouder dan hun slachtoffer.  Er wordt het meest gepest in de leeftijdscategorie van 26-35 jaar. Tussen werknemers van gelijke rang wordt het grootste aantal van de pestgevallen gesitueerd (59,7 %), maar 16,1 % van de werknemers pesten ook hun superieuren.

Uit het onderzoek blijkt dat pesterijen bijna dagelijks plaatsvinden of minstens één keer per week.  In 13,1 % van de gerapporteerde gevallen gebeurde het pesten slechts zelden.  De meest voorkomende pesterijen zijn diegene die twee tot zes maanden duren, pestgedrag van minder dan twee maanden is ook vrij frequent.

Slechts 41,1 % van de bedrijven is zich bewust van de pestproblematiek.  64 % van de bedrijven spreekt de pester aan op zijn gedrag.  In 20 % van de gevallen wordt de pester overgeplaatst, in 17 % van de gevallen de pester.  In feite is dit bedroevend, want het lijkt erop dat de gepeste gestraft wordt.

Nog geen 5 % van de bedrijven heeft een beleid ontwikkeld tegen pesten op het werk.  Van begeleiding en advies voor alle werknemers is helemaal geen sprake evenmin van hulp bij reïntegratie van het slachtoffer.

Conclusie uit deze gegevens is dat vooral gefocust wordt op de pester, het slachtoffer krijgt amper aandacht.  Sommige bedrijven maken bovendien melding van het feit, dat er soms helemaal geen actie wordt ondernomen en dat de directie de klachten negeert of als kinderachtig bestempelt.

·    Pesten op school, op het werk, thuis en in relaties... wat doen wij eraan?  Sonja Emmerechts, uitgeverij Icarus, 278 blz., 1999.(tekst op achterflap)

Iedereen kan gepest worden.  Het volstaat om op de verkeerde plaats en bij de verkeerde mensen terecht te komen.  Pestkoppen manipuleren niet alleen hun slachtoffers maar ook hun hele omgeving.  Pesterijen vinden zelden hun verklaring in de persoonlijkheid van het slachtoffer.  Pestkoppen reageren hun frustraties af, verwerven hun macht ten koste van anderen.  Ze verzieken de sfeer en zaaien terreur.  Pesterijen hebben te maken met waarden en omgangsvormen maar ook met organisatorische en structurele factoren.

In het boek lees je over pesterijen op school, op het werk, thuis en in relaties.  Ook over ongewenst seksueel gedrag op het werk en stalking.  Het is een boek niet alleen voor slachtoffers maar ook voor hun omgeving.  Wanneer de persoonlijke en professionele omgeving beter begrijpt hoe het mechanisme van pesterijen in elkaar zit en welke enorme schade pesterijen kunnen aanrichten, kunnen enerzijds pestkoppen sneller ontmaskerd worden en anderzijds slachtoffers de opvang en steun krijgen die zij nodig hebben.

Sonja Emmerechts studeerde Germaanse filologie en verleende haar medewerking aan verscheidene publicaties, onder andere van de KAV en de Stichting Prins Laurent.